W dniu 1 marca w naszym kraju obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Data poświęcona ich pamięci nie jest przypadkowa- 1 marca 1951 roku wykonano wyroki śmierci na dowództwie ostatniej komendy Zrzeszenia WiN, co symbolicznie zakończyło działalność tej organizacji.
Żołnierzami wyklętymi od lat 90-tych XX wieku nazywani są partyzanci, którzy walczyli z komunistami po 1944 roku.
Największą i najbardziej aktywną organizacją na Podbeskidziu była grupa dowodzona przez Henryka Flame pseudonim „Bartek”. Oddział utworzono w 1945 roku. Na początku „Bartek” podjął współpracę z osobami należącymi niegdyś do podziemia działającego w Bielsku. Z czasem jego oddział zaczął się powiększać
i nawiązywać współpracę z innymi oddziałami.
Wiosną 1946 roku zgrupowanie „Bartka” liczyło 300 żołnierzy. W tym okresie przeprowadzono najbardziej spektakularne akcje, jak zlot oddziałów na Baraniej Górze, który doprowadził do zdobycia miejscowości Wisła.
Oddziały należące do zgrupowania „Bartka” wykonały łącznie około 340 akcji przeciwko komunistom. Wykonano ponad 60 wyroków śmierci oraz rozbito 17 posterunków Milicji Obywatelskiej oraz Urzędu Bezpieczeństwa.
W latach 1945-1947 zginęło 53 żołnierzy NSZ Okręgu Śląskiego działających na obszarze Podbeskidzia. Około 200 żołnierzy „Bartka” schwytano i rozstrzelano. Opór antykomunistyczny na obszarze Podbeskidzia zakończono wiosną 1947 roku.
Władze PRL próbowały wymazać z pamięci Polaków działalność żołnierzy wyklętych. Jednak pamięć o nich była ciągle żywa wśród ludzi. Władze demokratycznej RP również nie zapomniały o bohaterach i o 2011 roku obchodzimy oficjalny Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Magdalena Omyła
